Czy wiesz, że kawa to najpopularniejszy gorący napój na świecie? Są kraje, w których nie pija się herbaty (np. Włochy), natomiast mało kto wyobraża sobie dzień bez choćby jednej filiżanki małej-czarnej. Może być sypana, rozpuszczalna, z ekspresu, z mlekiem, czekoladą itd. – ważne, aby smakowała i dodawała energii. Zapraszamy Cię do lektury naszego artykułu, w którym przybliżamy historię kawy, z akcentem na najważniejsze ciekawostki związane z tym napojem.
Skąd pochodzi kawa?
Większość osób odpowie, że z Ameryki Południowej, natomiast prawda jest zupełnie inna. Ojczyzną kawy jest Etiopia, czyli afrykański kraj, który do dziś jest jednym z najważniejszych producentów kawy na świecie.
Samo słowo „kawa” prawdopodobnie wywodzi się od nazwy miasta w Etiopii, czyli Kaffy.
Badania przeprowadzone przez naukowców wykazały, że cywilizacja zamieszkująca tereny dzisiejszej Etiopii konsumowała owoce kawowca już około 2000 lat temu. Pierwszym zastosowaniem tych owoców nie było jednak ich suszenie, mielenie i parzenie, ale spożywanie ich z dodatkiem soli i masła.
Warto również podkreślić, że choć kawa mocno kojarzy się nam z krajami arabskimi, to wcale nie Arabowie byli jej odkrywcami. Na Półwysep Arabski trafiła właśnie z Etiopii za sprawą wędrujących Beduinów.
Jak człowiek zaczął pić kawę?
Tego niestety dokładnie nie wiemy. Źródła historyczne wskazują na to, że kawę – jako napój – zawdzięczamy kupcom z terenów dzisiejszego Jemenu, którzy zaczęli parzyć owoce kawowca na przełomie XIII i XIV wieku, sprowadzając je wcześniej z Etiopii.
Inną wersję „sprzedają” światu Etiopczycy, którzy twierdzą, że parzona kawa to wynalazek lokalnych pasterzy kóz. Ci już w IX wieku mieli zauważyć, że kozy po zjedzeniu owoców kawowca zachowują się inaczej, są pobudzone. Postanowili więc zebrać owoce i zalać je wrzącą wodą, a następnie wypić uzyskany napój, który – zgodnie z legendą – szybko stał się bardzo popularny w Etiopii i całej Afryce.
Pierwsza kawiarnia
W Polsce przez wiele lat podstawową formą podawania kawy była słynna „kawa po turecku”. To określenie, z czego nie wszyscy zdają sobie sprawę, ma mocne ukorzenienie w faktach historycznych. Na terenach dzisiejszej Turcji dokonał się prawdziwy przełom w historii kawy, która jeszcze w pierwszej połowie XVI wieku była pita w zasadzie tylko przez plemiona afrykańskie i arabskie.
W formie ciekawostki wspomnijmy, że Arabowie przez bardzo długi czas traktowali kawę, jako podejrzany napój, być może zesłany przez moce nieczyste – stąd religijni muzułmanie nie mogli pić kawy, która była oficjalnie zakazana w Mekce, Kairze czy w Imperium Osmańskim.
Tym większym paradoksem jest fakt, że to właśnie w Imperium Osmańskim, a dokładnie w Stambule, powstała pierwsza na świecie kawiarnia – miało to miejsce w 1554 roku. Początki w tym biznesie nie były jednak łatwe – głęboko wierzący uważali kawiarnie za miejsca niegodne. Mimo to stosunkowo szybko przerodziły się one w prawdziwe centra lokalnych społeczności, gdzie przy filiżance mocnej kawy dyskutowano na tematy polityczne, gospodarcze itd.
Pod koniec XVI wieku w Imperium Osmańskim zniknęły wszelkie ograniczenia dla kawy i kawiarni, na co wpłynął również fakt, iż to ogromne państwo stało się jednym z głównych eksporterów ziaren kawy, zarabiając na tym olbrzymie środki.
W Europie pierwsze kawiarnie prawdopodobnie powstały w Anglii, a dokładnie w Oxfordzie, co miało miejsce w 1650 roku. Dwa lata później taki przybytek otwarto w Londynie. Masowo kawa w formie napoju zaistniała na Starym Kontynencie dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku.
Kolejną ciekawostką jest fakt, iż kraj, który dziś jest największym producentem kawy na świecie, czyli Brazylia, rdzennie nie miał nic wspólnego z tą rośliną. Plantacje kawy w Brazylii założyli Portugalczycy, którzy przywieźli sadzonki z francuskiej Gujany (a tak naprawdę po prostu je wykradli).
Kawa w Polsce
W naszym kraju kawa pojawiła się w XVII wieku za sprawą Turków, którzy też zakładali – często siłą – pierwsze kawiarnie na zajętych przez siebie terenach, między innymi w Kamieńcu Podolskim.
Pierwsze prawdziwie polskie kawiarnie powstały w Gdańsku na przełomie XVII i XVIII wieku. Kawa dość szybko trafiła z dworów pod strzechy i stała się napojem pijanym powszechnie. Co ciekawe, nasz kraj ma swój udział w tworzeniu nowych wariacji na temat serwowania kawy. Tak zwana kawa po Polsku, czyli z dodatkiem gęstej śmietanki, cieszyła się bardzo dużą popularnością pod koniec XVIII wieku.
Znasz już historię kawy, która niewątpliwie jest fascynująca i można się w niej jeszcze bardziej zagłębić. Po więcej ciekawostek i rozważań na temat czarnego napoju zapraszamy Cię do kawiarni Kafej, w której napijesz się prawdopodobnie najlepszej kawy w Katowicach.